Illuxtron International heeft jarenlange ervaring in het ontwikkelen van verschillende LED-verlichtingsoplossingen. De manier van dimmen speelt daarbij een grote rol. Illuxtron LED armaturen zijn op vele manieren te dimmen. Maar hoe werkt dimmen nu eigenlijk en waar moet u op letten? In deze serie leggen we de verschillende opties uit. 

Dimmen is eigenlijk het verminderen van de stroomtoevoer naar een lichtbron. Hierdoor vermindert de lumen output en neemt de lichtintensiteit af. De combinatie van dimmer en lichtbron is belangrijk. Het kan namelijk voorkomen dat de dimmer niet optimaal functioneert met het armatuur. Dat uit zich op de volgende vaak voorkomende manieren:

• Het armatuur vertoont flikkering wanneer deze gedimd of uitgeschakeld wordt.
• Ook kan het voorkomen dat de lichtbron niet helemaal of tot een zeer laag lichtniveau gedimd kan worden.
• Of dat het maximale lichtniveau (100%) van de armatuur niet gehaald wordt

Illuxtron test continu de meest gangbare dimmers. Deze houden we bij in de dimmerlist, deze vindt u achterin onze catalogus. Wanneer een dimmer niet op deze lijst staat, kunnen wij niet garanderen dat het dimmen zonder problemen gaat. Als een dimmer wel op de lijst staat gaat het over het algemeen goed.

Dimmen van laagvolt armaturen
Voor een optimale werking van een dimmer bij laagvolt systemen (met driver), moet gekozen worden voor een dimbare driver (AC-dimmable). Deze drivers zijn terug te vinden op onze website onder downloads, TCI driverlist. Het voordeel is dat u bij renovatie de bestaande dimmer kunt hergebruiken.

NB. Er zijn ook drivers die direct dimbaar zijn zonder dat daar een aparte dimmer voor geschakeld moet worden. Dit geeft meestal een beter dimresultaat. De bediening is dan meestal met een puls of digitaal signaal. Dat betekent dus extra bedrading van de bedieningsplaats naar de driver. Dit laatste wordt echter steeds meer achterhaald door nieuwe technieken: draadloze bediening. Casambi [4] is daar een voorbeeld van.

Het dimproces

Het 230 Volt lichtnet levert een spanning die eruitziet als in figuur 1a. Als je die op een armatuur aansluit krijg je de maximale hoeveelheid licht. De lamp brandt voluit.

Als u gaat dimmen, neemt de dimmer een ‘hap’ uit de sinus en is er dus minder stroom beschikbaar voor de armatuur. Er komt dus nu minder licht uit. De grootte van die ‘hap’ is regelbaar van een heel klein ‘hapje’ (dan brandt de armatuur voluit) tot een heel grote ‘hap’ (dan komt er nog een klein beetje licht uit).

Het nemen van die ‘hap’ kan in principe op drie manieren:
•  Fase-aansnijding: er wordt een hap uit het begin van elke sinusgolf genomen.
•  Fase-afsnijding: er wordt een hap uit het einde van elke sinusgolf genomen.
•  PWM dimming (figuur 2) (pulsbreedte modulatie): is wat ingewikkelder en kostbaarder maar biedt daarentegen ook een aantal voordelen.
Hierbij worden in één sinusgolf een groot aantal keren een klein stukje van de golf doorgelaten naar het armatuur. In figuur 2 ziet u ook een dim percentage van 50%, vergelijkbaar met fig 1b en 1c, maar dan op een andere manier gerealiseerd.

De dimmethoden fase-aansnijding en fase-afsnijding worden ook wel triac dimming genoemd.

De voor- en nadelen van de verschillende manieren van dimmen op rij:

Het bedienen van een dimmer

Het dimproces kan op verschillende manieren aangestuurd worden. Bij elk van deze methodes wordt aan de dimmer “vertelt” hoe hij moet dimmen.
•  Met een draaiknop
Linksom draaien geeft minder licht, rechtsom geeft meer licht.
• Met één of twee drukknoppen (‘Push’ dimmer of ‘puls’ dimmer)
Hiermee wordt het commando ‘meer’ of ‘minder’ dimmen gegeven.
•  Met een analoge stuurspanning die varieert van 1 – 10 Volt
Een spanning van 1 Volt resulteert in een minimaal lichtniveau; een spanning van 10 Volt geeft een maximaal lichtniveau.
Deze stuurspanning wordt geleverd door een extern systeem bijvoorbeeld een domotica systeem of een computer.
•   Met een digitaal signaal
Daarvoor zijn verschillende zogenaamde protocollen in gebruik:
a. DALI
b. KNX
c. DMX
d. Casambi

Combinaties van bovenstaande systemen komen ook vaak voor, bijvoorbeeld een 1-10 V of een DALI systeem bedienen met drukknoppen.

Voorbeeld: Casambi

Casambi is een technologie voor het eenvoudig bedienen van verlichting. Deze technologie is sterk in opkomst. Illuxtron armaturen zijn compatibel met dit systeem mits de juiste dimmer of schakelaar gekozen wordt. Het slimme digitale dimsysteem is te bedienen via een telefoon of tablet middels de app.

Illuxtron armatuur aansluiten op Casambi app? Dat kan. Voor elk soort verlichting is namelijk een slimme dimmer beschikbaar. Bekijk www.casambi.com voor meer informatie. Vraag ons Salesteam naar de mogelijkheden voor het leveren van Casambi via sales@illuxtron.com.

 

Referenties:
• https://www.ledlightbulb.net/Projectengineering/choose-dimmable-LED-light-bulbs.html
• http://www.light.fi/blog/different-dimming-types-for-led-lighting/
• http://mzltg.com/wp-content/uploads/2015/07/dimming-technologies.pdf
• https://casambi.com/solution.html